1 cảnh quay gọi là gì? – Định nghĩa, phân loại và vai trò quan trọng trong sản xuất video

Chào mọi người, có bao giờ bạn xem một bộ phim hay video nào đó và tự hỏi, “Sao người ta quay được cảnh này hay vậy?” hay “Cái này là kiểu quay gì nhỉ?”. Nếu có thì bài viết này chính là dành cho bạn đó! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một khái niệm cực kỳ cơ bản nhưng lại vô cùng quan trọng trong thế giới sản xuất video, đó chính là cảnh quay.

Vậy, 1 cảnh quay gọi là gì? Nói một cách đơn giản và dễ hình dung nhất, cảnh quay hay còn gọi là shot, là đơn vị cơ bản nhất để xây dựng nên một bộ phim, video ca nhạc, quảng cáo hay bất kỳ sản phẩm video nào mà bạn xem hàng ngày. Hãy tưởng tượng cảnh quay giống như một “viên gạch” vậy, nhiều viên gạch ghép lại sẽ tạo thành một bức tường, và nhiều cảnh quay ghép lại sẽ tạo thành một bộ phim hoàn chỉnh.

Định nghĩa cảnh quay một cách dễ hiểu

Nếu đi sâu vào định nghĩa một chút, thì cảnh quay là khoảng thời gian máy quay ghi hình liên tục, từ lúc bắt đầu (khi bấm nút “quay”) cho đến khi kết thúc (khi bấm nút “dừng”). Trong khoảng thời gian đó, máy quay có thể đứng yên, di chuyển, zoom gần, zoom xa, nhưng tất cả những gì được ghi lại trong một lần bấm máy đó chính là một cảnh quay.

Để dễ hình dung hơn nữa, bạn có thể nghĩ về việc chụp ảnh. Mỗi lần bạn bấm máy chụp một bức ảnh, đó giống như một cảnh quay “tĩnh” vậy. Còn cảnh quay trong video thì “động” hơn, nó ghi lại cả hình ảnh và âm thanh trong một khoảng thời gian nhất định.

Ví dụ, khi bạn xem một video nấu ăn, cảnh quay có thể là cận cảnh bàn tay người đầu bếp đang thái rau, hoặc là toàn cảnh căn bếp với đầy đủ dụng cụ và nguyên liệu. Mỗi một góc máy, mỗi một khoảng thời gian ghi hình đó đều là một cảnh quay riêng biệt.

Các loại cảnh quay phổ biến mà bạn thường thấy

Trong sản xuất video, có rất nhiều loại cảnh quay khác nhau, mỗi loại lại mang một mục đích và hiệu quả truyền tải thông điệp riêng. Dưới đây là một số loại cảnh quay phổ biến nhất mà bạn có thể dễ dàng nhận thấy trong các video:

Cảnh toàn (Extreme Wide Shot – EWS)

Đây là loại cảnh quay thể hiện không gian rộng lớn, thường được dùng để giới thiệu bối cảnh, địa điểm hoặc tạo cảm giác choáng ngợp, hùng vĩ. Trong cảnh toàn, đối tượng chính thường rất nhỏ bé so với môi trường xung quanh.

Ví dụ: Một cảnh quay toàn cảnh một ngọn núi cao sừng sững, hay một bãi biển trải dài vô tận.

Cảnh rộng (Wide Shot – WS)

Cảnh rộng thu hẹp không gian hơn so với cảnh toàn, nhưng vẫn tập trung vào việc thể hiện môi trường xung quanh đối tượng. Cảnh rộng giúp người xem có cái nhìn tổng quan về đối tượng và vị trí của họ trong không gian.

Ví dụ: Một cảnh quay rộng một nhóm bạn đang vui chơi trên bãi biển, hoặc một cảnh quay rộng một tòa nhà cao tầng trong thành phố.

Cảnh trung (Medium Shot – MS)

Đây là loại cảnh quay tập trung vào đối tượng chính, thường là từ phần eo trở lên đối với con người. Cảnh trung giúp người xem nhìn rõ hơn biểu cảm khuôn mặt và ngôn ngữ cơ thể của nhân vật, đồng thời vẫn giữ được một phần không gian xung quanh để tạo bối cảnh.

Ví dụ: Một cảnh quay trung một người đang nói chuyện với bạn bè, hoặc một cảnh quay trung một đầu bếp đang trình bày món ăn.

Cảnh cận (Close-Up – CU)

Cảnh cận tập trung hoàn toàn vào đối tượng, thường là khuôn mặt hoặc một bộ phận cụ thể trên cơ thể người, hoặc một đồ vật. Cảnh cận giúp người xem tập trung vào chi tiết, cảm xúc và những điều nhỏ nhặt nhưng quan trọng.

Ví dụ: Một cảnh quay cận khuôn mặt diễn viên đang khóc, hoặc một cảnh quay cận đôi mắt đang nhìn xa xăm.

Cảnh đặc tả (Extreme Close-Up – ECU)

Cảnh đặc tả còn cận hơn cả cảnh cận, thường chỉ tập trung vào một phần rất nhỏ của đối tượng, ví dụ như đôi mắt, đôi môi, giọt nước mắt, hoặc một chi tiết nhỏ trên đồ vật. Cảnh đặc tả tạo ra sự kịch tính, nhấn mạnh cảm xúc hoặc chi tiết quan trọng.

Ví dụ: Một cảnh quay đặc tả đôi mắt đang mở to vì sợ hãi, hoặc một cảnh quay đặc tả ngón tay đang run rẩy.

Cảnh ngang vai (Over-the-Shoulder Shot – OTS)

Cảnh ngang vai được quay từ phía sau vai của một nhân vật, hướng về phía nhân vật đối diện. Loại cảnh quay này thường được sử dụng trong các cảnh đối thoại, giúp người xem cảm nhận được sự tương tác giữa hai nhân vật và đồng thời thấy được phản ứng của cả hai.

Ví dụ: Một cảnh quay ngang vai trong một cuộc trò chuyện giữa hai người bạn, người xem có thể thấy rõ biểu cảm của cả người nói và người nghe.

Cảnh quay từ điểm nhìn (Point of View Shot – POV)

Cảnh quay từ điểm nhìn được quay từ góc nhìn của một nhân vật trong phim, giúp người xem “nhập vai” và trải nghiệm sự việc theo góc nhìn của nhân vật đó. Cảnh POV tạo ra sự gần gũi, chân thực và tăng tính tương tác với người xem.

Ví dụ: Một cảnh quay POV khi nhân vật tỉnh dậy và nhìn xung quanh căn phòng, người xem sẽ thấy mọi thứ đúng như nhân vật đang thấy.

Vai trò quan trọng của cảnh quay trong sản xuất video

Cảnh quay không chỉ đơn thuần là những đoạn phim được ghi lại, mà nó còn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tạo nên một sản phẩm video chất lượng và hấp dẫn. Cảnh quay giúp:

Tạo nhịp điệu và tiết tấu cho video

Giống như âm nhạc có nhịp điệu, video cũng cần có tiết tấu để thu hút và giữ chân người xem. Việc sử dụng các loại cảnh quay khác nhau, kết hợp với thời lượng và tốc độ chuyển cảnh, sẽ tạo ra nhịp điệu và tiết tấu riêng cho video. Ví dụ, việc sử dụng nhiều cảnh quay ngắn và nhanh sẽ tạo cảm giác hồi hộp, gay cấn, trong khi sử dụng cảnh quay dài và chậm sẽ tạo cảm giác thư thái, nhẹ nhàng.

Truyền tải cảm xúc và thông điệp một cách hiệu quả

Mỗi loại cảnh quay lại có khả năng truyền tải cảm xúc và thông điệp khác nhau. Cảnh cận giúp thể hiện rõ cảm xúc nhân vật, cảnh toàn giúp gợi tả không gian rộng lớn, cảnh POV giúp người xem đồng cảm với nhân vật… Việc lựa chọn và sử dụng cảnh quay phù hợp sẽ giúp video truyền tải thông điệp một cách mạnh mẽ và hiệu quả hơn.

Dẫn dắt câu chuyện và tạo sự liền mạch

Cảnh quay đóng vai trò như “người dẫn chuyện” trong video. Việc sắp xếp các cảnh quay theo một trình tự logic, kết hợp với các kỹ thuật dựng phim, sẽ tạo nên một câu chuyện mạch lạc, hấp dẫn và dễ theo dõi. Các cảnh quay chuyển tiếp mượt mà cũng giúp video trở nên chuyên nghiệp và liền mạch hơn.

Kinh nghiệm và lời khuyên khi sử dụng cảnh quay

Để sử dụng cảnh quay một cách hiệu quả, bạn cần lưu ý một số kinh nghiệm và lời khuyên sau:

Lựa chọn cảnh quay phù hợp với nội dung và mục đích

Không phải cứ cảnh quay đẹp là sẽ phù hợp với mọi video. Bạn cần xác định rõ nội dung và mục đích của video để lựa chọn loại cảnh quay phù hợp. Ví dụ, nếu bạn muốn làm video giới thiệu sản phẩm, thì cảnh cận sản phẩm và cảnh trung người mẫu sử dụng sản phẩm sẽ rất quan trọng. Còn nếu bạn làm video du lịch, thì cảnh toàn và cảnh rộng phong cảnh thiên nhiên sẽ được ưu tiên.

Kết hợp các loại cảnh quay một cách sáng tạo

Đừng ngại thử nghiệm và kết hợp các loại cảnh quay khác nhau để tạo ra sự đa dạng và độc đáo cho video của bạn. Việc chuyển đổi linh hoạt giữa các loại cảnh quay sẽ giúp video trở nên sinh động và hấp dẫn hơn, tránh gây nhàm chán cho người xem.

Thực hành và thử nghiệm liên tục

Không có công thức chung nào cho việc sử dụng cảnh quay. Cách tốt nhất để thành thạo là thực hành và thử nghiệm liên tục. Hãy quay nhiều video, thử nghiệm với các loại cảnh quay khác nhau, và quan sát phản ứng của người xem để rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Bạn cũng có thể tham khảo các video chuyên nghiệp khác để học hỏi cách họ sử dụng cảnh quay.

Kết luận

Vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cảnh quay – một khái niệm tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng trong sản xuất video. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về định nghĩa, phân loại và vai trò của cảnh quay. Hãy nhớ rằng, việc nắm vững kiến thức về cảnh quay sẽ là nền tảng vững chắc để bạn tạo ra những video chất lượng và thu hút người xem. Chúc bạn thành công trên con đường sáng tạo video của mình!